Nghe nhạc có bản quyền dường như từng là một khái niệm xa lạ đối với người Việt Nam ta. Khi mà đa phần người dùng internet đã quá quen thuộc với khái niệm “xài chùa”. Tuy vậy những năm gần đây, việc trả phí cho những tác phẩm sáng tạo đã phần nào trở thành thói quen của giới trẻ. Và Spotify, ứng dụng nghe nhạc hàng đầu thế giới trở thành người bạn quen thuộc của nhiều người. Vậy Spotify là ứng dụng gì? Và liệu nó có thay đổi được thói quen nghe nhạc của giới trẻ nước ta như nhiều người dự đoán?
Ứng dụng Spotify là gì?
Spotify hay còn được biết đến với cái tên đầy đủ là Spotify Technology S.A. Đây là dịch vụ cung cấp nhạc kỹ thuật số – Digital Music[4] từ các hãng thu âm nổi tiếng thế giới như Sony Music, Universal, EMI, Warner Music Group.
Spotify cho phép phân loại và tìm kiếm bài hát dựa theo tên ca sĩ, nhạc sĩ, hãng thu âm và chủ đề. Giúp phân loại playlist của bạn khoa học. Với kho lưu trữ đồ sộ và độc quyền của mình. Không lạ gì Spotify chính là “cần câu cơm” của rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi. Đặc biệt, rất nhiều ngôi sao đã đổi đời khi phát hành các ấn phẩm độc lập trên ứng dụng này.
Lịch sử hoạt động
Spotify ra mắt lần đầu tiên vào năm 2008. Sau đó nhanh chóng vọt lên hơn 10 triệu users (Tính cả trả phí và free) vào năm 2010. Cho đến hết tháng 2/2020. Thống kê lần cuối cho thấy ứng dụng này đã đạt con số kỷ lục 271 triệu người dùng. Gần 50% trong số đó là thành viên trả phí. Con số này dư sức cho Apple Music “hít khói” ở vị trí thứ hai. Với vỏn vẹn 60 triệu người dùng. Có thể nói đây là một trong những ứng dụng được ưa chuộng nhất hành tinh.
Vì sao Spotify music là “cây hái ra tiền” của giới nghệ sĩ?
Vũ khí đầu tiên mà Spotify sở hữu. Là công nghệ bảo mật DRM ngăn chặn việc ăn cắp bản quyền. Điều đó có nghĩa là không ai có thể tải lậu nhạc trên đó. Nhờ vậy, kể cả những nhạc sĩ tự do cũng có thể an tâm là chất xám của mình an toàn
Tiếp theo, lẽ dĩ nhiên với tư cách là một ứng dụng cung cấp nhạc số. Spotify trả tiền tác quyền cho các ca khúc họ phát hành. Rất nhiều nghệ sĩ thậm chí đã ký hợp đồng phân phối độc quyền trên kênh này. Tuy nhiên, thực tế cách Spotify Music trả tiền cho các ca khúc được phát hành trên kênh của họ lại vướng vào không ít lùm xùm. Tất cả đều đến từ cơ chế phân loại % doanh thu ăn chia giữa nghệ sĩ và ứng dụng này.
Trong lịch sử, không ít lần Spotify đã vấp phải những tranh cãi về việc trả tiền tác quyền quá ít. Nhưng dù thế nào chúng ta cũng không thể phủ nhận. Spotify đã và đang thúc đẩy sự phát triển của nền âm nhạc thế giới. Những đóng góp hơn 12 năm qua của nền tảng phát hành này thực sự đã mang tới những thay đổi đáng kể trong nền âm nhạc toàn cầu.
Cơ chế phân loại người dùng
Ở phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cơ chế phân loại người dùng của Spotify Việt Nam. Đầu tiên, Spotify có ba gói user lần lượt là.
- Free
- Premium
- Spotify Family
Những điểm khác nhau cơ bản giữa Spotify Free và Spotify Premium là gì?
Nếu bạn là người dùng cá nhân, chỉ cần quan tâm đến hai Premium và Free của ứng dụng này. Đây là hai chế độ cơ bản được nhà phát hành cung cấp từ đầu. Dưới đây là bảng so sánh.
Lưu ý: Với gói Spotify Premium, người dùng Việt Nam sẽ trả phí 60.000 hàng tháng. (chính xác là 59.000). Nếu so sánh với những ứng dụng khác. Có thể khẳng định mức phí này là cao so với mặt bằng chung ở Việt Nam. Thế nhưng lại thấp nếu so với số phí mà người dùng tại các quốc gia khác phải trả.
Người dùng Free thiệt thòi những gì?
Điều thiệt thòi nhất đối với các tài khoản free là họ sẽ không được nghe các bài hát mới ngay. Mà phải chờ 14 ngày tính từ khi ca khúc được phát hành trên Spotify. Chất lượng dĩ nhiên cũng chỉ dừng ở mức 160Kbs, chứ đừng mơ tưởng tới 320 hoặc là lossless.
Vấn đề tiếp theo thực sự gây “ức chế” thần kinh với người free. Đó là việc không thể sắp xếp bài hát theo ý mình. Khi nghe một album, Spotify sẽ sắp xếp thứ tự nghe của bạn. Dĩ nhiên mỗi giờ đồng hồ bạn được quyền ấn “Next” 06 lần. Nhưng chỉ vậy thôi cũng đủ khó chịu lắm rồi. Mà chắc gì bỏ qua 06 lần đã đến bài mình thích?
Chưa dừng lại ở đó, quảng cáo vẫn là vấn đề muôn đời của các ứng dụng giải trí. Trung bình khoảng 30-40 phút bạn sẽ phải nghe một đoạn quảng cáo dài tầm 30s.
Cuối cùng, internet chính chìa khóa để bạn nghe nhạc. Nếu như gói Premium có thể lưu trữ về bộ nhớ trong để thoải mái thưởng thức 24/7. Thì gói free sẽ chỉ được nghe online. Đồng nghĩa với việc, mất “mạng” là mất tất cả.
Spotify Family là gì?
Đây là gói thành viên gia đình. Cho phép tối đa 06 người cùng chia sẻ chi phí để hưởng thụ tất cả những lợi ích của gói Premium. Bạn vẫn sẽ có một acc riêng với playlist được cá nhân hóa như thường. Nhưng chỉ phải trả mức phí sau khi đã share.
Tại Việt Nam, rất ít người sử dụng gói này, bởi thực tế sau khi chia đầu người cho 6. (Gói Family có giá khoảng 15USD là hơn 360.000). Thì bạn chẳng lãi lời gì so với việc mua thẳng gói Premium. Chưa kể, Spotify có những quy định “củ chuối” không kém. Khi yêu cầu 06 thành viên cung cấp địa chỉ để chắc chắn họ sống cùng nhà.
Chưa dừng lại đó, trong lịch sử thì ứng dụng stream nhạc này từng yêu cầu truy cập GPS. Để bắt khách hàng của gói Family khai báo vị trí sử dụng nhằm chắc rằng những thành viên đó ở cạnh nhau. Đây có thể xem là một quy định bị thắt chặt một cách vô lý và quá kém thân thiện với người dùng. Thậm chí họ còn không nhận ra rằng Các thành viên trong cùng một gia đình không nhất thiết phải sống gần nhau.
Những ưu việt của Tài khoản Spotify Premium là gì?
- Chất lượng âm nhạc vượt trội
- Cho phép download và lưu trữ nhạc
- Tùy biến được danh sách nghe và phát, tạo được playlist theo sở thích
- Công cụ “gợi ý” các bài hát theo sở thích nghe nhạc của người dùng, được đánh giá cực cao
- Được nghe những bài hát độc quyền sớm nhất mà không phải chờ đợi
- Hỗ trợ Spotify Connect, cho phép phát nhạc trên các thiết bị khác mà không lo lắng việc xung đột cổng kết nối.
- Hỗ trợ Spotify Canvas là tính năng cho phép nghệ sĩ tạo một đoạn video ngắn tối đa 8 giây. Có thể stream song song với ca khúc đang được phát sóng.
Nếu nhìn sơ sơ có thể thấy, những tính năng này về cơ bản chưa hấp dẫn quá. Đặc biệt là ở một thị trường như nước ta, khi mà người dùng đã có rất nhiều mánh khóe “lách luật” cực kỳ lợi hại. Tuy nhiên “Trăm nghe không bằng một thấy”. Bạn nên tự đánh giá với tài khoản Premium – Free trong vòng 1 tháng để hiểu vì sao Spotify là App Stream âm nhạc lớn nhất thế giới. Bởi thực sự những trải nghiệm mà nó đem lại cho người dùng vô cùng xuất sắc.
Người dùng Việt Nam đánh giá như thế nào về Spotify?
Spotify chính thức đổ bộ Việt Nam vào đầu năm 2018. Ứng dụng này từng được kỳ vọng là sẽ thay đổi thói quen nghe nhạc của người dùng Việt. Tuy nhiên sau hai năm hoạt động tại nước ta, có vẻ những thay đổi mà Spotify tạo được chưa thực sự để lại dấu ấn. Mặc dù nó được rất nhiều ca sĩ tên tuổi như Mỹ Tâm, Đan Trường …ủng hộ
Thị trường quá “khoai”
Có lẽ hiếm có đất nước nào với phần đông dân số dùng internet lại có tâm lý “xài chùa” mạnh mẽ như nước mình. Từ hệ điều hành Windows, đến những phần mềm ghép ảnh, nghe nhạc v…v…Những thứ mà ở nước ngoài nghiễm nhiên phải trả tiền. Thì cư dân mạng Việt Nam lại luôn tìm được phiên bản miễn phí cho mình. Ngay sau khi vào thị trường. Spotify đã hứng kha khá gạch đá rate 1 sao trên App Store chỉ vì lý do “không cho nghe free”. Đi kèm đó là những bình luận xấu xí không kém.
Giá tiền quá đắt?
Công bằng mà nói, 59.000/tháng cộng với 1 tháng trải nghiệm free bản Premium. Là mức giá khá rẻ để sử dụng Spotify ở thị trường quốc tế. Nhưng với một đất nước mà bạn có thể dễ dàng nghe nhạc free ở rất nhiều nơi như Zing, Nhaccuatui hay Nhac.vn. Thì đây lại là một cột mốc “chào sân” hơi đắt đỏ.
Nếu thử so sánh ta sẽ thấy. Thông thường với một game có trả phí đi kèm đồ họa cực chất như The Room, bạn chỉ mất khoảng hơn 100.000 để sở hữu trọn gói. Tới những App chuyên biệt cho dân thiết kế như Clip Studios cũng “nhân nhượng” ở mức 99.000/tháng. So ra nếu bảo dân ta chi 60.000 chỉ để nghe nhạc hàng tháng, nhiều người chắc vẫn còn e dè.
Nhìn chung, mặc dù những người đã trải nghiệm đều hết lòng khen ngợi và có tỷ lệ gắn bó lâu dài với Spotify rất cao. Nhưng những thay đổi mà nó thực sự hướng tới tại thị trường Việt vẫn chưa hoàn thiện. Hy vọng trong tương lai, chúng ta sẽ sớm chứng kiến những thói quen nghe nhạc tích cực được dần dần hình thành.
