Sỏi mật hình thành bên trong túi mật và gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện kịp thời. Bài viết dưới đây cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh sỏi mật và gợi ý các biện pháp phòng tránh.
09/09/2022 | Tìm hiểu về bệnh vỡ túi mật – vỡ túi mật có nguy hiểm không?
27/08/2022 | Khối u túi mật: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
25/08/2022 | Phẫu thuật cắt túi mật và những điều bệnh nhân cần biết
1. Bệnh sỏi đường mật được hình thành như thế nào?
Mật là một chất lỏng được sản xuất bởi gan và đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa chất béo nhờ các axit mật. Ngoài ra, mật còn chứa các thành phần như cholesterol, bilirubin (một sắc tố mật được tạo ra từ quá trình phân hủy hemoglobin trong hồng cầu), chất điện giải, …
Sỏi mật là những viên sỏi nhỏ hình thành bên trong túi mật, một túi dưới gan có chức năng lưu trữ mật do gan tiết ra. Kích thước và số lượng của các viên sỏi rất khác nhau, tùy trường hợp, từ một hạt cát đến một viên sỏi có đường kính vài cm, có thể có một số lượng lớn trong túi hoặc chỉ một vài viên.
Sỏi mật là một loại sỏi được hình thành từ cholesterol và các sắc tố mật
Sỏi mật được hình thành từ cholesterol và các sắc tố mật. Chúng rất phổ biến bởi vì các chuyên gia ước tính rằng cứ bốn người sau tuổi 50 sẽ có một người bị sỏi mật. Đa số trường hợp không phát hiện ra bệnh, tuy nhiên nếu sỏi mật di chuyển gây tắc nghẽn đường mật sẽ dẫn đến những cơn đau dữ dội cho người bệnh kèm theo những biến chứng nguy hiểm.
2. Khi nào người bệnh nhận thấy các triệu chứng của sỏi mật?
Bạn có thể bị sỏi mật và không cảm thấy bất thường về sức khỏe. Cơn đau xảy ra khi một hoặc nhiều viên sỏi di chuyển từ túi mật vào ống mật và mắc kẹt ở đó, khiến mật bị tích tụ và túi mật sưng lên. Đó là một cơn đau dữ dội, đột ngột ở phía bên phải của dạ dày và có thể lan ra sau lưng.
Cơn đau do sỏi mật đến đột ngột, dữ dội ở bên phải dạ dày và có thể lan ra sau lưng
Cơn đau này kéo dài từ 2 đến 4 giờ, thường xuất hiện sau bữa ăn nhiều dầu mỡ, đôi khi kèm theo buồn nôn và nôn. Nước tiểu của người bị sỏi mật có thể có màu sẫm hơn. Khi sỏi mật làm tắc nghẽn vĩnh viễn ống mật, nhiễm trùng có thể xảy ra và gây sốt, đau bụng dữ dội, nôn mửa và vàng da.
Những biến chứng nguy hiểm của bệnh sỏi mật mà người bệnh có thể gặp phải
Nhiễm trùng túi mật (viêm túi mật cấp tính) hoặc ống mật chủ (viêm đường mật cấp tính) là những biến chứng luôn phải nhập viện vì có thể để lại hậu quả nghiêm trọng. Ngoài ra, viêm tụy cấp còn là một biến chứng của sỏi đường mật, khi sỏi làm tắc ống tụy (ở ống tụy Vater).
3. Các yếu tố nguy cơ dẫn đến sỏi mật
Sỏi mật được hình thành do sự bài tiết quá nhiều cholesterol trong mật, những khiếm khuyết trong quá trình bài tiết mật, và giảm sức co bóp của túi mật. Tất cả những yếu tố này xuất hiện vì những lý do sau:
Sự lão hóa theo tuổi tác khiến chức năng túi mật giảm sút
Sỏi mật phổ biến hơn ở những người lớn tuổi, và sự phát triển của chúng có liên quan đến chức năng túi mật giảm theo thời gian.
Giới tính nữ
Phụ nữ có nhiều khả năng bị sỏi mật hơn nam giới, đặc biệt nếu họ đã sinh nhiều con. Thật vậy, khi mang thai, mật chứa nhiều cholesterol hơn và khả năng co bóp của túi mật giảm sẽ thúc đẩy quá trình hình thành sỏi.
Thừa cân
Sỏi mật xuất hiện nhiều hơn trong các trường hợp: thừa cân, chế độ ăn nhiều calo, nhiều chất béo, ít chất xơ và giảm cân rõ rệt và nhanh chóng.
Sự xuất hiện của sỏi phổ biến hơn ở những người thừa cân
Ngược lại, một chế độ ăn uống lành mạnh ít chất béo và nhiều chất xơ, không thừa cân và hoạt động thể chất thường xuyên sẽ giảm nguy cơ hình thành sỏi mật.
Dùng một số loại thuốc
Phương pháp điều trị bằng estrogen (ví dụ, thuốc tránh thai), cũng như một số loại thuốc điều trị tăng triglycerid máu (ví dụ, fibrat), cũng có thể dẫn đến sỏi mật.
Nguy cơ tăng lên ở những bệnh nhân mắc các bệnh đường ruột mãn tính như bệnh Crohn, xơ nang, tiểu đường. Ngoài ra, sỏi có thể hình thành trong quá trình nhịn ăn kéo dài (ví dụ, chán ăn tâm thần) hoặc cho ăn nhân tạo trong vài tuần.
4. Kế hoạch chẩn đoán và điều trị
Bác sĩ đưa ra chẩn đoán dựa trên khám sức khỏe và các triệu chứng của bệnh nhân. Ngoài ra, để kết luận chính xác diễn biến của bệnh, siêu âm là phương pháp đầu tiên được áp dụng để định vị sỏi và đánh giá các biến chứng có thể xảy ra.
Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ chỉ định làm thêm các xét nghiệm khác như chụp đường mật, chụp cắt lớp vi tính, xét nghiệm máu, xét nghiệm chức năng gan mật, tình trạng nhiễm trùng đường mật,…
Cắt túi mật không để lại hậu quả gì vì không có túi mật, dịch mật vẫn thực hiện chức năng tiêu hóa
Đối với sỏi ống mật chủ, lựa chọn điều trị là lấy sỏi ống mật chủ qua nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hoặc mở ống mật chủ để lấy sỏi khi bệnh nhân có các triệu chứng nghiêm trọng như đau dữ dội hoặc sốt.
Đối với sỏi ống mật chủ: Lựa chọn điều trị là nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP), hoặc phẫu thuật mở ống mật chủ để lấy sỏi (mổ hở hoặc mổ nội soi).
5. Biện pháp phòng ngừa
Béo phì làm tăng gấp đôi nguy cơ hình thành sỏi, vì vậy điều quan trọng là bạn phải ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng để ngăn ngừa sỏi mật. Tránh các bữa ăn quá béo hoặc quá ít chất xơ, và giảm tiêu thụ chất béo động vật (bơ, pho mát, thịt mỡ, v.v.) và chất béo hydro hóa (hoặc axit béo chuyển hóa, được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm). thực phẩm chế biến).
Ăn đúng giờ và không bỏ bữa vì nhịn ăn thúc đẩy quá trình ứ đọng dịch mật (túi mật co bóp kém hơn) và hình thành sỏi mật.
Không nên tuân theo chế độ ăn kiêng để giảm cân nhanh chóng, vì điều này làm tăng nguy cơ bị sỏi mật. Ngoài ra, sự xen kẽ giữa các giai đoạn giảm cân và giai đoạn tăng cân có thể gây ra sự hình thành sỏi. Nếu bạn cần giảm cân, hãy nhờ chuyên gia theo dõi và lựa chọn chế độ ăn kiêng giúp bạn giảm cân nhẹ nhàng.
Tập thể dục và vận động cơ thể thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi.
Trên đây là những thông tin cần thiết về bệnh sỏi mật, nếu bạn gặp các triệu chứng như mô tả trên hãy đến trực tiếp Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị. Phù hợp. Hoặc bạn có thể liên hệ theo các số hotline sau: 1900 56 56 56 để được hỗ trợ, tư vấn và giải đáp các thắc mắc.
