Bị ốm trào ngược dạ dày tá tràng thường diễn biến âm thầm khiến người bệnh chủ quan và đánh giá sai bản chất của bệnh. Bệnh nếu không được phát hiện sớm sẽ gây ra nhiều tổn thương, biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
1. Khái niệm về trào ngược dạ dày tá tràng
Trào ngược dạ dày tá tràng là tình trạng dịch vị (thức ăn, khí, men tiêu hóa…) trào ngược lên thực quản.
Khi cơ thể hoạt động bình thường, mỗi khi bạn ăn uống, thức ăn sẽ đi từ miệng xuống thực quản. Cơ vòng thực quản dưới mở ra để thức ăn đi vào dạ dày, sau đó đóng lại để ngăn thức ăn và dịch vị trào ngược ra ngoài. Vì vậy khi cơ vòng thực quản hoạt động không hiệu quả sẽ gây ra hiện tượng trào ngược.
Trào ngược dạ dày tá tràng là bệnh thường gặp ở hệ tiêu hóa
2. Những dấu hiệu thường gặp khi bị trào ngược dạ dày tá tràng
Bệnh trào ngược ở mỗi người sẽ có những triệu chứng khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến và đặc trưng nhất.
2.1. Trào ngược dạ dày tá tràng gây ợ chua, ợ chua, ợ hơi.
Thường xuyên bị ợ hơi, ợ chua là biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày tá tràng. Ngoài ra, một số người còn bị ợ chua kèm theo cảm giác nóng rát từ dạ dày, dưới xương ức, lên cổ. Các triệu chứng này thường xuất hiện khi ăn, lúc no, khi nằm (nhất là vào ban đêm).
2.2 Buồn nôn, nôn mửa
Axit trào ngược lên cổ họng và miệng gây kích ứng dẫn đến buồn nôn. Tình trạng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhưng nghiêm trọng nhất là vào ban đêm. Đó là do tư thế ngủ và khi hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động nhiều hơn.
2.3 Đau vùng thượng vị
Người bệnh có cảm giác tức, tức ngực, có thể lan ra lưng và cánh tay. Tình trạng này xảy ra do trào ngược axit kích thích các đầu dây thần kinh trên bề mặt niêm mạc của thực quản.
2.4 Khó nuốt
Tình trạng trào ngược dạ dày diễn ra nhiều có thể gây sưng tấy, phù nề khiến thực quản bị chít hẹp. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh thường xuyên bị vướng cổ, khó nuốt.
2.5 Ho và khàn giọng
Các dây thanh bị tổn thương do tiếp xúc với axit dạ dày. Bệnh nhân mắc bệnh sẽ thường xuyên bị khàn tiếng do dây thanh bị phù nề, ho lâu ngày do dịch viêm chảy xuống phế quản.
2.6 Miệng tiết nhiều nước bọt
Nước bọt là chất giúp cơ thể tự bảo vệ để trung hòa lượng axit bay lên.
Ngoài các dấu hiệu trên còn kèm theo một số dấu hiệu khác như: Đầy bụng, khó tiêu, hen suyễn, viêm phổi.
Bệnh nhân thường cảm thấy buồn nôn
3. Những nguyên nhân chính gây bệnh
Nguyên nhân của trào ngược nằm ở 2 cơ chế: Sự quá tải bên trong dạ dày và sự suy yếu của cơ vòng thực quản dưới. Nói một cách đơn giản, dạ dày giống như một cái thùng, và cơ vòng thực quản chính là nắp của cái thùng. Khi chức năng của bộ phận này hoạt động không tốt sẽ xảy ra hiện tượng trào ngược.
3.1 Nguyên nhân yếu cơ thắt thực quản dưới
– Tác dụng phụ của thuốc.
– Thói quen sử dụng chất gây nghiện, đồ uống có cồn
Bệnh tật: Nhiễm trùng thực quản, tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, bệnh di truyền, v.v.
3.2 Nguyên nhân gây ra tình trạng dư thừa hoặc quá tải trong dạ dày là gì?
– Các bệnh lý về dạ dày: Một số bệnh là nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày: xói mòn niêm mạc dạ dày, viêm loét, hẹp môn vị, ung thư dạ dày,….
– Những thói quen xấu khi ăn uống: Ăn nhiều thức ăn khó tiêu, ăn quá nhanh, ăn quá no.
3.3 Một số nguyên nhân khác dẫn đến trào ngược dạ dày tá tràng
– Phụ nữ trong thời kỳ mang thai
Thừa cân hoặc béo phì gây áp lực lên vùng bụng
– Căng thẳng
Các vấn đề về dạ dày cũng có thể gây ra trào ngược
4. Ảnh hưởng của trào ngược dạ dày là gì?
Dạ dày là nơi tiêu hóa thức ăn nên chúng sẽ chứa axit để phục vụ cho chức năng này. Do đó, bản thân dạ dày đã có hàng rào bảo vệ chống lại các axit và men ăn mòn niêm mạc. Tuy nhiên, các cơ quan khác không có hàng rào bảo vệ nên khi dạ dày bị trào ngược, axit sẽ gây tổn thương cho các cơ quan này.
4.1 Loét thực quản
Dịch vị tiếp xúc với thực quản gây viêm loét. Tiếp xúc lâu có thể làm vết loét chảy máu, đau và khó nuốt
4.2 Hẹp và sẹo của thực quản
Các chấn thương khi lành có thể để lại sẹo gây chít hẹp thực quản. Sự di chuyển của thức ăn sẽ bị chặn lại gây ra sự chậm trễ trong quá trình tiêu hóa.
4.3 Barrett thực quản
Mô vảy ở thực quản dưới được biến đổi thành mô hình cột với các tế bào giống ruột (chuyển sản ruột). Đây là hậu quả của việc niêm mạc thực quản bị tổn thương do trào ngược. Các tế bào bị biến đổi có nguy cơ bị ung thư. Những người bị Barrett thực quản nên khám dạ dày thường xuyên để theo dõi các dấu hiệu sớm của ung thư
4.4 Ung thư thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ung thư thực quản: Ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tuyến. Dấu hiệu của bệnh là: Viêm thanh quản, viêm họng hạt, viêm tai giữa tái phát.
5. Phương pháp điều trị
Khi bị trào ngược, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám để bác sĩ đưa ra phương án điều trị nội khoa và ngoại khoa phù hợp. Ngoài ra, các bác sĩ cũng khuyến khích người bệnh thay đổi lối sống, chế độ ăn uống khoa học sẽ làm giảm đáng kể tần suất trào ngược axit.
– Chia nhỏ bữa ăn
Chọn thực phẩm có tính kiềm, khả năng trung hòa axit: Tinh bột (Bột yến mạch, bánh mì) và chất đạm dễ tiêu hóa
– Hạn chế ăn các thức ăn kích thích tiết axit, kích thích cơ thắt thực quản dưới: hoa quả chua (cam, dứa, xoài)
– Giảm sử dụng thức ăn béo
– Giữ cân nặng phù hợp, tránh béo phì
– Sau khi ăn xong cần nghỉ ngơi, không nên làm việc hoặc nằm ngay sau khi ăn.
– Tuyệt đối tránh đồ uống có cồn, chất kích thích
– Tinh thần thoải mái, vui vẻ sẽ giảm bớt phần nào các triệu chứng trào ngược axit
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học sẽ cải thiện tình trạng của bệnh
Trào ngược dạ dày tá tràng Nó là một căn bệnh cần được điều trị ngay từ những dấu hiệu đầu tiên. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục.
