Đồng ruộng bị lũ cuốn trôi. Những cây dừa, cây ớt chết vì ngập mặn. Nước lũ tràn qua ao, cá của người dân bơi hết. Và người dân phải sống chung với “sóng rác” do triều cường mang lại, khi cửa nhà không đóng được nữa.
Người dân đã nhiều lần tìm cách nâng nền bằng xi măng hoặc đất để có chỗ ở khô ráo. Nhiều hộ dân khác chỉ tiếp cận được khi triều cường, người bên trong có thể bị mắc kẹt hàng giờ.
Nhiều dân làng đã rời khỏi khu vực này và tìm cuộc sống mới ở những nơi khô hơn và cao hơn mực nước biển. Nhưng vẫn có nhiều người ở lại – một số người trong số họ do lựa chọn, nhưng cũng có nhiều người đã không ra đi vì thiếu tiền.
Hãng thông tấn AP gần đây đã phỏng vấn và chụp ảnh một số hộ gia đình đã chọn ở lại các làng Mondoliko và Timbulsloko, và mỗi ngày đều cố gắng hết sức để tiếp tục sống trong bối cảnh lũ lụt liên miên.
1. Bà Zuriah, 50 tuổi, ở làng Mondoliko
Giống như nhiều người Indonesia chỉ sử dụng một cái tên, cô Zuriah đứng trước ngôi nhà ngập lụt của mình. Dấu tích duy nhất còn sót lại trên mảnh đất mà bà từng sở hữu là những chậu hoa đặt trên bệ gỗ trước “hiên nhà”.
Không còn phương tiện đi lại, bà Zuriah tiếp tục sống trong căn nhà ngập nước, dù gần như tất cả những người hàng xóm của bà đã rời đi. Khi AP đến thăm ngôi làng lần đầu tiên vào tháng 11 năm 2021, có 11 ngôi nhà vẫn có người sinh sống. Đến tháng 7 năm 2022, con số đó đã giảm xuống còn năm hộ gia đình, bao gồm cả bà Zuriah.
Sống trong một ngôi nhà ngập nước đồng nghĩa với việc học cách thích nghi. Cô Zuriah nhiều lần phải di chuyển ổ cắm điện lên cao hơn để tránh nguy cơ bị điện giật khi triều cường. Bức tường vẫn để lại dấu vết mực nước đã dâng cao – có khi chỉ hơn 30 cm so với ổ cắm điện mới của bà Zuriah.
Con gái của bà Zuriah hiện đang sống với họ hàng bên ngoại nên việc đi học sẽ dễ dàng hơn. Bà Zuriah cho biết con gái rất lo lắng cho mẹ nhưng bà luôn khuyên con gái phải học thật giỏi để có thể theo đuổi ước mơ của mình.
2. Dwi Ulfani, 18 tuổi, đến từ làng Timbulsloko
Khi phóng viên AP hỏi liệu Dwi Ulfani có muốn rời làng của mình hay không, cô gái 18 tuổi đã bật khóc.
Ulfani và gia đình cô đã sống trong một ngôi nhà ngập nước kể từ khi cô có thể nhớ được. Bên ngoài ngôi nhà là khoảng sân trước đây cô chơi với các bạn, nhưng giờ khoảng sân đó đã bị ngập nước khoảng 20cm.
Những gì trước đây là một sân bê tông bây giờ là một ao cá nhỏ cho cá bảy màu bơi xung quanh. Trong nhà Ulfani, đôi khi rắn chui ra khỏi căn bếp ngập nước và bơi trở lại biển.
Ulfani đang theo học ngành quản lý sân bay. Cô ấy nói rằng bố mẹ cô ấy muốn chuyển đến một nơi khác, nhưng gia đình không có đủ tiền.
Khi được hỏi Ulfani muốn làm gì sau khi tốt nghiệp – ở lại làng hay chuyển đi nơi khác, cô ấy đã khóc, và trả lời rất nhỏ: “Chuyển đi”.
3. Gia đình của Sri Wahyuni, 28 tuổi, Jaka Sadewa, 26 tuổi và bé Bima, 3 tuổi, đến từ làng Timbulsloko
Gia đình 3 người của Wahyuni và Sadewa
Cô Sri Wahyuni và anh Jaka Sadewa chuyển đến làng sau khi kết hôn vào năm 2018. Cô cho biết khi chuyển đến đây, làng không bị ngập lụt như bây giờ, mọi người vẫn có thể đi xe máy dọc đường. trục đường chính xuyên làng và nước luôn rút sau triều cường.
Nhưng càng ngày chị của Wahyuni càng chứng kiến hiện tượng nước không rút khiến nhà họ bị ngập. Họ quyết định nâng nền bằng bê tông, sau đó là sàn gỗ. Dù vậy, thỉnh thoảng nước vẫn vào nhà. Nhưng nếu bạn không nâng nền nhà lên thì giờ đây ngôi nhà của bạn đã chìm trong nước.
Thời thơ ấu của Wahyuni là trải qua thời gian chơi đùa trên cánh đồng lúa, xem người lớn thu hoạch ngô và nhìn thấy những con rắn lướt trên bãi cỏ, nhưng con trai cô, Bima sẽ không có những trải nghiệm đó. Chị Wahyuni hy vọng rằng gia đình có thể chuyển đi nơi khác khi con trai chị lớn lên.
“Tôi e rằng mỗi năm nước sẽ ngày càng cao. Nhưng chúng tôi không có đủ điều kiện để chuyển đi nơi khác. Nếu có, chúng tôi sẽ chuyển đi ngay lập tức”, bà Wahyuni nói.
4. Bà Kumaison, 60 tuổi, ở làng Timbulsloko
Cô Kumaison vẫn còn nhớ rất rõ khi cô bật khóc trước trận lụt khủng khiếp đã cuốn trôi 400.000 rupiah Indonesia (27 USD) mà cô dành dụm được. Những vật dụng khác như quần áo, đồ đạc vẫn có thể giặt và sửa chữa nhưng số tiền đó mất vĩnh viễn.
Nhớ lại những ngày còn trẻ ở làng, bà Kumaison cho biết hàng xóm của bà từng làm ăn rất thành công nhờ trồng lúa và nuôi tôm.
Nhưng giờ thì “hết rồi, không nuôi cá được nữa. Nước lũ đã làm thay đổi sinh kế của người dân”, bà nói.
Cô Kumaison cho biết ngôi nhà của cô đã được nâng lên bằng đất và bê tông ba lần, nhưng sau đó nước lũ còn dâng cao hơn. Ở “sân” trước nhà, hàng xóm đã giúp bà giăng lưới chắn rác để ngăn rác vào nhà. Vào ban đêm, bà Kumaison thường nằm thao thức vì lo lắng nước lũ sẽ dâng cao hơn vào nửa đêm.
Con trai của bà, Kumaison, sống ở một ngôi làng gần đó và đã đề nghị đưa mẹ đi cùng. Nhưng bất chấp những lo lắng thường trực, bà Kumaison vẫn không rời đi, vì bà vẫn thích bầu bạn với những người hàng xóm – nhiều người đã gắn bó với bà hàng thập kỷ.
5. Bà Munadiroh, 46 tuổi, ở làng Mondoliko
Những cuốn sách đã ngâm nước được để khô trên “hiên” của cô Munadiroh, trong khi một chiếc bồn màu trắng dùng để vận chuyển các vật dụng trong nước được buộc gần đó. Không còn đất trong làng, hai con gà của cô phải đậu trên cây, và tiếng vỗ cánh gần như là âm thanh duy nhất của cả làng.
Ngôi làng trở nên yên tĩnh vì hầu hết mọi người đã rời đi. Ngay cả nhà thờ Hồi giáo địa phương, nơi chồng của Munadroh là một giáo sĩ, đã ngừng phát lệnh kêu gọi cầu nguyện, thường là năm lần một ngày.
Không còn nhà hay nguồn tài chính nào khác để rời đi, bà Munadiroh và gia đình phải ở lại làng. Các con cô đi học bằng cách lội nước và chèo thuyền vài lần một tuần. Thỉnh thoảng nhà vẫn bị ngập nhưng bà Munadiroh vẫn tranh thủ dùng ánh sáng mặt trời để hong khô đồ đạc.
6. Anh Sudarto, 63 tuổi và chị Turiah, 34 tuổi, đến từ làng Timbulsloko
Ông Sudarto và con gái Turiah
Ông Sudarto nằm trên giường trong căn nhà ngập nước của mình, bước xuống nước để ra ngoài. Trên tường là những vết nước – một số vết lên đến 30 cm – cho thấy nước lũ đã dâng cao như thế nào trong ngôi nhà vốn đã cao của anh.
Chị Turiah, con gái lớn của ông Sudarto, sống với bố. Cô bé bị khuyết tật bẩm sinh khiến không thể đi lại được, suốt ngày chỉ có thể ngồi nhìn qua khung cửa sổ của ngôi nhà.
Giống như nhiều ngôi nhà trong làng, ngôi nhà của hai cha con Sudarto đầy nấm mốc bám đầy trên tường. Các vật dụng cá nhân như tủ lạnh, quần áo cũ, đồng hồ được chất lên cao để tránh ngập nước.
7. Mar’iah, 70 tuổi, đến từ làng Timbulsloko
Trong ảnh là Mar’iah đang ngồi trên chiếc ghế ở cuối con đường làng, gần ngôi nhà gỗ ngập nước của cô. Là một góa phụ, Mar’iah sống một mình và không có ai chăm sóc, giúp đỡ.
Hầu hết cây cối đã chết vì nước mặn ngập lụt, vì vậy Mar’iah không có bóng râm nào khác để ngồi và nghỉ ngơi ngoài ngôi nhà của mình – trừ khi cô ấy sẵn sàng lội qua dòng nước lũ.
Bằng một giọng nhẹ nhàng, bà Mar’iah giải thích rằng bà ngồi trên chiếc ghế này mỗi ngày để chờ nước rút khỏi nhà. Khác với các làng lân cận, làng của bà bây giờ không còn đất để nâng nền. Những chiếc bệ gỗ dùng để nâng nền nhà trước đây đã bị ngập nước.
8. Bà Suratmi và bà Ngatiroh, ở làng Timbulsloko
Cô Ngatiroh cho biết sau khi ngôi nhà của mẹ cô, bà Suratmi, bị sập do lũ lụt, cô đã đưa mẹ đến sống với mình trong ngôi nhà hiện tại không có cửa sổ. Không khí ẩm mốc tràn ngập căn phòng nơi bà Suratmi đang nằm trên giường.
Nước lũ không “tha” vào nhà bà Ngatiroh. Cô phải nâng cao sàn nhà để giường của bà Suratmi không bị ngập nước. Nhà bếp của bà luôn ngập nước, và đàn gà của gia đình được nuôi ở phòng sau vì sân sau đã biến mất từ lâu do ngập lụt.
Cô Ngatiroh cho biết cô muốn chuyển đến một ngôi nhà mới khô ráo hơn, nhưng gia đình không có tiền. Thay vào đó, cô chỉ có thể tiếp tục xây tầng cao để “chạy đua” với nước và cố gắng đảm bảo an toàn cho mẹ già.
9. Bà Wahidah, 55 tuổi, ở làng Timbulsloko
Trên hiên nhà nơi cô Wahidah sinh ra và lớn lên, cô và những người hàng xóm đang trò chuyện.
Cô Wahidah nhớ lại thời thơ ấu của mình khi đàn trâu đi lang thang trên những cánh đồng lúa của làng cô, những cánh đồng lúa, ngô và ớt. Một số người hàng xóm nuôi đầy ao cá trê, họ thường mang ra chợ bán hoặc nuôi để ăn.
“Mọi thứ chúng tôi cần đều có ở đây”, bà Wahidah nói.
Bà Wahidah cũng nhớ rất rõ những ngày nước bắt đầu dâng. Đồng ruộng, cây cối đều chết vì nước mặn. Người ta bán hết trâu vì không còn đất để nuôi. Ngay cả những ao cá cũng không còn giữ được cá. Cuối cùng, nước ngập nghĩa trang, và những người chết phải được chôn cất xa hơn.
Wahidah nói: “Nó giống như chúng ta đang sống trong đại dương.
Ngày nay, những hộ gia đình còn lại như bà Wahidah thường mua nhu yếu phẩm từ một người đàn ông đi thuyền vào các ngày trong tuần. Đó là tất cả những thứ mà trước đây họ có thể tự tay trồng trọt và chăn nuôi. Một số ngôi nhà xung quanh đã bị sập.
Bà Wahidah cho biết bà biết khoảng 40 người đã chuyển đến các vùng khác của Java mà không bị ngập lụt vĩnh viễn như ở làng Timbulsloko.
“Tôi nghĩ thế hệ trẻ nên rời khỏi nơi này. Nếu có tiền, họ nên mua đất ở nơi khác. Nhưng tôi không có tiền nên ở lại”, bà Wahidah nói.
10. Ông Sukarman, 73 tuổi, ở làng Timbulsloko
Cua bò trên mặt nước ở nơi từng là sân nhà của ông Sukarman.
Ông Sukarman đã sống ở làng Timbulsloko phần lớn cuộc đời và làm công việc lao động chân tay. Ông đã nâng nền nhà và đất xung quanh hai lần nhưng nước lũ vẫn tràn vào nhà. Anh ấy nói rằng anh ấy sẽ không cố gắng nâng mặt đất lên nữa.
“Chúng tôi đã làm điều đó hai lần và nó không hoạt động, vậy chúng tôi có thể làm gì khác?” Ông Sukarman nói.
Ông Sukarman nói rằng chính phủ đã hỗ trợ quyên góp lương thực và tư vấn về nơi dân làng có thể di chuyển, nhưng chính phủ không thể ngăn lũ lụt.
Ông Sukarman cho rằng những người trẻ hơn, chẳng hạn như cháu gái ông, Dwi Ulfani, nên chuyển đi nơi khác nếu họ có thể. Nhưng bản thân ông Sukarman tuổi đã cao, không có tiền và không có nhà ở nơi khác như nhiều người, nên có lẽ ông sẽ dành phần đời còn lại của mình để sống trong một ngôi nhà ngày càng ngập lụt ..
“Tôi phải làm gì bây giờ?”, Ông Sukarman nói với AP. “Tôi già rồi, không làm được gì nữa”.
Tham khảo: AP
